نحوه تنظیم حسابها در تراز نامه

                                                                ترازنامه

نحوه ثبت درتراز نا مه        

1 . ارزش جاری

2  .ارز خالص بازیافتنی (ارزش دفتری پس از کسر ذخیره مطالبات مشکوک الوصول )

3  . اقل بهای تمام شده یا به قیمت بازار(منظور ازارزش بازار قیمت ورودی جاری یا ارزش جایگزینی ومیتوانید از قییمت خروجی جاری همان ارزش  خالص بازیافتنی منهای سود

4  . برحسب نوع وماهیت سرمایه گذاری  میتوانید طبق یکی از سه روش (روش بهای تمام شد ، ارزش متعارف یا ارزش بازار) استفاده کنید

5  .این اموال روباید به بهای تمام شده پس از کسر استهلاک انها وزیان دایمی ناشی از کاهش ارزش مصرف ان ثبت کنی

6 . این را هم مثل روش 5 باید ثبت کرد

7 . ارزش سررسید

8 . ارزش فعلی

9 ارزش حقوق صاحبان سهام (مانند ارزش دارایی ها وبدهی ها ثبت میشود)

تعریف   ترازنامه یا صورت وضعیت مالی

مفهوم و کاربرد ترازنامه

ترازنامه صورتحسابی است که وضعیت مالی واحد تجاری را در یک مقطع زمانی مشخص نشان می دهد.                         

 وضعیت مالی شامل اطلاعاتی در خصوص داراییها بدهیها و حقوق صاحبان سرمایه است.

استفاده کنندگان ترازنامه و اطلاعات مورد نیاز آنها:

استفاده کنندگان صورتهای مالی به اشخاصی اطلاق می شود که جهت رفع نیازهای اطلاعاتی از ترازنامه استفاده می کنند.

اطلاعات مالی شامل: اعطا کنندگان تسهیلات مالی عرضه کنندگان کالا وخدمات و... می باشد.

طبقه بندی اقلام ترازنامه:

اهداف اصلی

تسهیل تجزیه و تحلیل اطلاعات مالی و ارائه ی خلاصه های مفید از آن می باشد.

نحوه ی طبقه بندی اقلام در ترازنامه:

 در ترازنامه داراییها به ترتیب ”کاهش نقدینگی“و بدهیها بر اساس ”تاریخ سررسید“ و حقوق صاحبان سهام بر حسب ”کاهش بقاء“ طبقه بندی و گزارش می شود.

مفهوم دارایی:دارایی به مفهوم مال و اموال و حقوقی که منافع آتی قابل تقویم به پول دارند و بر اثر معاملات و عملیات و یا رویدادهای مشخص به مالکیت یک واحد درآمده اند.

  انواع دارایی

دارایی های جاری:وجه نقد یا دارایی های دیگری که به طور معقول انتظار می رود در طی چرخه ی عملیاتی تبدیل شده یا فروخته شود یا مصرف شود.

موجودی نقد:اقلام تشکیل دهنده ی دارایی های جاری است و شامل وجوهی است که واحد تجاری در صندوق و یا در بانک نگهداری مینماید.

سرمایه گذاری موقت:سرمایه گذاری است که بنا به ماهیت آن به آسانی قابل بازیافت بوده و به قصد نگهداری برای بیش از یک سال تحصیل نشده است.

حساب ها و اسناد دریافتنی تجاری:شامل مطالبات کوتاه مدت واحد تجاری بابت فروش کالا و انجام خدمات می باشد.این حسابها در ترازنامه به ارزش خالص بازیافتنی نشان داده می شود.

حساب ها و اسناد دریافتنی غیر تجاری: مبالغی که اشخاص حقیقی یا حقوقی به غیر از مشتریان به واحد تجاری بدهکار هستند.

موجودیها:موجودیها شامل موجودی مواد اولیه کالای در جریان ساخت  وموجودی کالای ساخته شده ای که به قصد فروش در روال عادی عملیات نگهداری می گردد و قطعات و لوازم یدکی مورد نیاز برای تعمیرات و نگهداشت می باشد.

طریقه ی محاسبه ی قیمت تمام شده ی موجودی کالا: قیمت تمام شده ی موجودی کالا بر حسب قاعده اقل بهای تمام شده یا قیمت بازار ارزیابی و در ترازنامه منعکس می شود.هدف اصلی از یک سو عمل به اصل تقابل درآمد و هزینه و از سوی دیگر انعکاس موجودیها در ترازنامه بر حسب منافع آتی مورد انتظار می باشد.

سفارشات مواد و کالا:کلیه اقلام مربوط به کالای بین راهی و نیز کلیه هزینه هایی که در خصوص انجام سفارشات و ثبت سفارشات و... انجام می شود.

دارایی های بلند مدت : کلیه اقلامی است که در سر فصل دارایی ها ی جاری قابل انعکاس نمی باشد دارایی های بلند مدت گفته می شود.

سرمایه گذاری بلند مدت: آن بخش از سرمایه گذاریها که به سهولت قابل فروش نبوده و برای ایجاد ارتباط و مناسبات عملیاتی و تجاری با واحدهای دیگر انجام می گیرد .

اموال و ماشین آلات و تجهیزات: به دارایی های مشهودی گفته می شود که دارای عمر مفید به نسبت طولانی بوده و به منظور استفاده در تولید یا عرضه کالا و خدمات توسط واحد تجاری نگهداری می شود.

داراییهای نا مشهود:

آن گروه از دارایی های بلندمدت که فاقد ماهیت عینی بوده و به منظور استفاده در تولید و عرضه کالا و برای مدتی بیش از یک دوره مالی تحصیل شده باشد.

انواع دارایی های نا مشهود:

1-دارایی های قابل شناسایی: حقوقی که موجودیت آن مشخص و جدا از واحد تجاری قابل فروش و معامله باشد مانند حق اختراع.

2-دارایی های غیر قابل شناسایی: به داراییهای گفته می شود که جدا از واحد تجاری قابل فروش نبوده و ارزش آن به سایر داراییهای واحد تجاری وابسته است مانند سرقفلی.

سایر داراییها: عبارتند از وجوه مسدود شده ی بانکی – حسابها و اسناد دریافتنی بلند مدت – اموال و تجهیزاتی که در جریان عملیات عادی استفاده نشده و برای فروش یا معاوضه کنار گذاشته شده است مانند ودایع و حق انشعاب آب.

مخارج انتقالی به دوره های بعد: مخارجی که به دلیل داشتن منافع آتی و در راستای عمل به اصل تقابل هزینه و درآمد به عنوان دارایی تلقی شده و در ترازنامه منعکس می شود.

بعضی از مخارج انتقالی به دوره های بعد: مخارج قبل از بهره برداری – هزینه های تاسیس- پیش پرداخت بلند مدت هزینه- هزینه انتشار سهام و هزینه تحقیق و توسعه.

مخارج قبل از بهره برداری: مخارجی را شامل می شود که بعد از تاسیس ولیکن قبل از بهره برداری و آغاز عملیات اصلی انجام می شود.

 هزینه انتشار سهام: شامل مخارج مربوط به حق ثبت کمیسیون فروش و مخارج چاپ اوراق سهام می باشد.

هزینه تاسیس: شامل هزینه های حقوقی برای تهیه اساسنامه و شرکت نامه و حق الزحمه حسابداری و هزینه  ثبت شرکت و هزینه های مربوط به گردهمایی سهامداران و هیئت مدیره و امثال آن می باشد.

مخارج تحقیق و توسعه: پیش از شروع به بهره برداری تجاری به برنامه یا طراحی برای تولید مواد و فراورده ها و فرایند ساخت و سیستم ها یا خدماتی که جدید یا به میزان قابل ملاحظه ای بهبود یافته باشد تعریف شده است.

بدهی های جاری: تعهداتی است که به طور معقول انتظار می رود در طی یک سال یا یک چرخه ی عملیاتی از محل دارایی ها ی جاری یا ایجاد بدهی جاری باز پرداخت یا تسویه شود.

اضافه برداشت بانکی: به معنی مانده ی بستانکار حساب بانک می باشد که در نتیجه ی صدور چک به میزانی بیش از موجودی بانکی ایجاد می شود.

حسابها و اسناد پرداختنی تجاری: معرف تعهدات واحد تجاری ناشی از خرید مواد و کالا است که انتظار می رود در طی یک سال از تاریخ ترازنامه تسویه گردد.

حسابها و اسناد پرداختنی غیر تجاری: شامل ان دسته از بدهی های کوتاه مدت می باشد که به طور معمول ناشی از دریافت خدمات و عمل به احکام و قوانین و یا دریافت وجه در قالب سپرده می باشد.مانند حق بیمه پرداختنی که قابل پرداخت به حساب سازمان تامین اجتماعی می باشد.

پیش دریافت از مشتریان: نشانگر تعهداتی است که در نتیجه ی وصول مبالغی برای انجام خدماتی در آینده و یا ساخت و تحویل کالا ایجاد می شود.

ذخیره ی مالیات: بر اساس قانون مالیاتها ی مستقیم جمع درآمد ها شرکتها که از منابع مختلف پس از کسر معافیت های مقرر در قانون مشمول مالیات خواهد بود.

سود سهام پیشنهادی: توزیع سود سهام به هنگام پیشنهاد از سوی هیئت مدیره به مجمع عمومی صاحبان سهام تحت عنوان سود پیشنهادی ثبت و جزء بدهی های جاری در ترازنامه ثبت می شود.

وامهای پرداختنی: در این طبقه از بدهی ها لازم است کلیه ی وامهای کوتاه مدت دریافتی و نیز حصه ی جاری وامهای بلند مدت که سررسید آنها در سال مالی آتی است گزارش شود.

سرمایه ی در گردش: فزونی دارایی جاری نسبت به بدهی جاری را سرمایه در گردش گویند.

حقوق صاحبان سهام: حقوق صاحبان سهام نشان دهنده ی حقوق مالی صاحبان یک واحد انتفاعی نسبت به دارایی های واحد است که مبلغ آن از طریق کسر جمع بدهیهای واحد تجاری از جمع دارایی های آن به دست می آید.

بخش حقوق صاحبان سهام را در شرکتهای سهامی به شرح زیر طبقه بندی می کنند:

1-سرمایه ی قانونی: می تواند شامل ”سهام عادی“ و ”سهام ممتاز“ باشد که هر کدام از آن باید به ارزش اسمی گزارش شوند. هر گونه تفاوت بین ارزش اسمی و ارزش بازار به عنوان صرف یا کسر سهام تلقی وثبت می شود.

2- سرمایه ی پرداخت شده ی اضافی: شامل کلیه ی اقلامی می باشد که در سرفصلهای سرمایه ی قانونی اندوخته و یا سود انباشته قابل طبقه بندی نمی باشد.

سرمایه های پرداخت شده ی اضافی شامل موارد زیر است:

مبلغ مازادی که نسبت به ارزش اسمی دریافت می شود.                                          

منافع اضافی ناشی از فروش سهام خزانه.    

مازاد حاصل از بازخرید و یا تجزیه ی سهام .  

صرف ناشی از تبدیل اوراق قرضه.

3- اندوخته ها: نوعی محدودیت در توزیع سود سهام می باشد که ممکن است ناشی از الزامات قانونی و تصمیمات مدیریت یا مجمع عمومی صاحبان سهام و یا توافقها و قراردادهای منعقده با اشخاص ثالث باشد. مانند اندوخته توسعه و تکمیل یا اندوخته جایگزینی ماشین آلات.

4- سود(زیان)انباشته: آن بخش از سودجاری که هیچ گونه محدودیتی در توزیع آن بین صاحبان سهام وجود ندارد را سود انباشته وآن بخش از زیانهای سالهای گذشته که مانده بدهکار آن به شکل یک رقم منفی در بخش حقوق صاحبان سهام قابل انعکاس می باشد زیان انباشته می گویند.

5- سرمایه ی تحقق نیافته: شامل افزایش و یا کاهش در حقوق صاحبان سهام می باشد که ممکن است در نتیجه ی تجدید ارزیابی دارایی هایی نظیر اموال و ماشین آلات ایجاد گردد.

 نظام های اندازه گیری حاکم بر ترازنامه: عبارت است از تعیین مقادیر پولی هر کدام از اقلام عناصر حسابداری است که به دو صورت می باشد :  

ارزشهای خروجی مبادله

ارزشهای ورودی مبادله                                       

1-ارزشهای خروجی مبادله : نشان دهنده ی وجه نقد یا ارزش مابه ازایی است که هنگام خرید یک دارایی از طریق مبادله و یا تبدیل باید دریافت گردد.

انواع ارزشهای خروجی مبادله:

 قیمت خروجی جاری: وقتی محصول یک واحد تجاری در بازار فروخته شود قیمتهای جاری ممکن است تخمین معقولی از قیمتها در آینده باشد. جهت محاسبه ی قیمت های جاری هزینه های مزبور از قیمت فروش تخمینی کسر می شود به ارزشی که بر حسب روش فوق بدست می آید ارزش خالص بازیافتی گویند.

ارزش فعلی دریافت های نقدی آتی: ارزش فعلی یک قلم دارایی عبارت از مبلغ تنزیل شده وجوه نقد خالصی است که انتظار می رود در روال عادی عملیات از به کارگیری و یا واگذاری آن دارایی تحصیل شود. برای بدست آوردن ارزش فعلی از فرول زیر استفاده می شود:           

P v=1/(1+i)^n

ارزش تسویه:

دو حالت اساسی در ارزش تسویه:

هنگامی که موجودی ها استفاده ی عادی خود را از دست بدهند.                             

هنگامی که واحد تجاری انتظار دارد که فعالیت هایش  در آینده ای نزدیک متوقف شود به نحوی که قادر به فروش دارایی هایش در بازار نباشد.

2-ارزشهای ورودی مبادله: نشان دهنده ی وجوهی است که شرکت جهت تحصیل دارایی ها مورد استفاده در عملیات خود باید مصرف نماید.

ارزشهای ورودی مبادله شامل موارد زیر است:

بهای تمام شده ی تاریخی

قیمت ورودی جاری    

بهای استاندارد          

انتخاب مبنای اندازه گیری:

موجودی نقد:ارزش جاری                         

حسابها و اسناد دریافتنی: ارزش خالص بازیافتنی

موجودیها:اقل بهای تمام شده                       

سرمایه گذاری:برحسب نوع و ماهیت سرمایه گزاری

اموال و ماشین آلات:به بهای تمام شده پس از کسر استهلاک

دارایی های نامشهود:به بهای تمام شده پس از کسر استهلاک

بدهیهای جاری:ارزش سررسید                              

بدهیهای بلند مدت:ارزش فعلی                               

حقوق صاحبان سهام:بستگی به نحوه ی اندازه گیری موارد فوق دارد.

اشکال مختلف ترازنامه:

شکل حساب T         

شکل وضعیت مالی

شکل گزارشی     

اطلاعاتی که در خصوص اقلام ترازنامه قابل افشاء می باشد عبارتند از:        

1-موجودی نقد

محدودیت در برداشت و استفاده از وجوه نقد

تفکیک وجوهی که در نظر است برای مقاصد خاص مصرف شود.                           

2- سرمایه گذاری کوتاه مدت

بهای تمام شده و ارزش بازار               

روش ارزیابی                                

نرخ سود تضمین شده                       

سود یا زیان تحقق نیافته                    

سود یا زیان تحقق یافته                    

افشای سرمایه گذاری                      

3- اسناد دریافتنی

اسناد دریافتنی تجاری و غیر تجاری   

اسناد دریافتنی اقساطی                   

اسناد وثیقه داده شده                      

مبلغ اسمی اسناد دریافتنی               

اسناد دریافتنی تنزیل شده               

4- حسابهای دریافتنی

حسابهای دریافتنی تجاری و غیر تجاری   

حسابهای دریافتنی اقساطی                   

حسابهای دریافتنی ارزی                    

ذخیره ی مطالبات مشکوک الوصول      

مطالبات از صاحبان سهام                 

5- موجودی ها

روشهای استفاده شده برای ارزیابی و محاسبه بهای تمام شده ی                               

مبلغ هر یک از گروههای عمده ی موجودیها

کالای امانی                                    

زیانهای ناشی از تعهدات خرید              

6- پیش پرداختها

تفکیک انواع پیش پرداختها              

طبقه بندی دقیق به عنوان اقلام جاری یا بلند مدت                                           

7- اموال ماشین آلات و تجهیزات

مبنای ارزیابی                                     

هزینه استهلاک دوره ی مالی                    

مانده های طبقات عمده دارایی های استهلاک پذیر

8- سرمایه گذاریهای بلند مدت

روشهای حسابداری سرمایه گذاریها            

ارزش بازار سرمایه گذاری                     

تعداد سهام مورد سرمایه گذاری                

نسبت سرمایه گذاری                             

9- دارایی های نامشهود

ارزش دفتری                                  

روش استهلاک و بر آورد عمر مفید      

10- مالیات بر درآمد پرداختنی

اثرات مالیات اصلاحات دوره های قبل              

ماهیت تفاوت عمده بین سود یا زیان                 

مشخص کردن مالیات پرداختنی جاری از اقلام غیر جاری                                                    

تعیین نحوه تشخیص و مرحله ی رسیدگی                 

11- اسناد پرداختنی

انواع اسناد پرداختنی                              

مبلغ اسناد پرداختنی                               

تفکیک اسناد پرداختنی                           

12- حسابهای پرداختنی

حسابهای پرداختنی ارزی                         

حسابهای پرداختنی تجاری و غیر تجاری       

حسابهای پرداختنی به اشخاص وابسته          

13- سایر بدهیهای جاری       

بدهیهای جاری ناشی از هزینه های تحقق یافته

حصه ی جاری بدهیهای بلند مدت               

بدهیهای ناشی از ضمانت                        

14- بدهیهای بلند مدت

وامهای با وثیقه                                   

وامهای بدون وثیقه                               

توصیف شرایط و نرخهای بهره                

قابلیت تبدیل به سهام عادی                      

15- حقوق صاحبان سهام

سهام عادی.سهام ممتاز.صرف سهام.سود انباشته.اندوخته ها